Instrukcja warunkowa if/else

Czasem chcemy, żeby fragment kodu wykonał się tylko pod jakimś warunkiem. Stosuje się wtedy instrukcję if:
if($a>$b)
echo("$a jest większe od $b");

Jeżeli wartość $a jest większa od $b wyświetli się napis "$a jest większe od $b". Warunek jest spełniony, jeżeli wyrażenie w nawiasie ma wartość różną od zera. Jeżeli będzie to np. pusta zmienna warunek nie jest spełniony. Polecenie w następnej lini zostanie wykonane, jeżeli warunek jest spełniony. Aby warunek objął kilka poleceń, stosuje się nawiasy klamrowe:
if($a>$b)
{
echo("$a jest większe od $b");
$a++;
}

Jeżeli chcemy wykonać inny fragment kodu gdy warunek nie jest spełniony, stosujemy instrukcję else:
if($a>$b)
echo("$a jest większe od $b");
else
echo("$a jest mniejsze lubrówne $b");

Aby uzyskać bardziej złożony warunek można zastosować operatory logiczne i (&) oraz lub (|):
if($a>$b|$a<2)
echo("$a jest większe od $b, lub mniejsze od 2");

Operatory logiczne

Aby połączyć kilka warunków można użyć specjalnych operatorów logicznych. Są to:
|| - alternatywa (lub)
&& - koniunkcja (i)
! - negacja (zaprzeczenie)
Przykład:
$a=1;
$a=3;

if($a==1&&$b==2) echo("A");
if($a==1||$b==2) echo("B");
if(!($a==1&&$b==2)) echo("C");

Wynikiem tego skryptu będzie napis "BC". Operator zaprzeczenia można też dla wygody połączyć z operatorem porównania, np:
$a=1;
if($a!=2) echo("Warunek spełniony");

Pętla while

Aby fragment kodu wykonać wiele razy stosuje się pętle. PHP obsługuje 3 rodzaje pętli: while, do..while i for. Najprostszą z nich jest pętla while:
$a=0;
while($a<5)
{
echo("$a ");
$a++;
}

W pętli while najpierw sprawdzany jest warunek (w tym wypadku $a<5). Jeżeli jest spełniony, pętla wykonuje się i wraca do sprawdzenia warunku. Jeżeli warunek nie jest spełniony, wykonanie pętli kończy się. Powyższy skrypt wyświetli liczby od 0 do 4.

Pętla do..while

$a=0;
do
{
echo("$a ");
$a++;
}while($a<5);

Pętla do..while różni się od pętli shile tym, że najpierw wykonuje się pętla, a dopiero potem sprawdzany jest warunek. Oznacza to, że pętla zawsze wykona się co najmniej 1 raz. Powyższy skrypt zadziała tak samo jak poprzedni. Różnica będzie widoczna w poniższych pętlach:
$a=6;
do
{
echo("$a ");
$a++;
}while($a<5); /* ta pętla wykona się 1 raz */

$a=6;
while($a<5)
{
echo("$a ");
$a++;
} /* instrukcje w tej pętli nie zostaną wykonane */

Pętla for

Wykonanie pętli for:
for($a=0;$a<5;$a++)
{
echo("$a ");
}

Odpowiada wykonaniu pętli:
$a=0;
while($a<5)
{
echo($a);
$a++;
}

Można to też zapisać jako
for($a=0;$a<5;echo("$a "), $a++);

Instrukcje break i continue

Wykonanie pętli można w każdym momencie zakończyć. Służy do tego instrukcja break:
$a=0;
while($a<10)
{
$a++;
if($a==3)
break;
}

Ta pętla nie wykona się 10 razy - gdy $a osiągnie wartość 3, wykonanie pętli zostanie przerwane. Można też przejść do następnego powtórzenia - służy do tego instrukcja continue:
$a=0;
while($a<10)
{
$a++;
if($a==3)
continue;
echo("aaa"); /* ta instrukcja wykona
się tylko gdy $a nie jest równe 3 */
}

Instrukcja switch

Czasem zmienna może mieć jedną z kilku wartości, w zależności odktórych należy podjąć odpowiednią akcję. Można to zrobić stosując instrukcję if:
if($a==1)
{
echo("a jest równe 1");
}

if($a==3)
{
echo("a jest równe 3");
}

if($a==11)
{
echo("a jest równe 11");
}

Dużo wygodniejsze jest zastosowanie instrukcji switch:
switch($a)
{
case 1:
echo("a jest równe 1");
break;

case 3:
echo("a jest równe 3");
break;

case 11:
echo("a jest równe 11");
break;
}

Obsługa formularzy

Skryptu PHP można użyć do obsługi formularza. Aby tego dokonać, należy najpierw odpowiednio przygotować formularz. W znaczniku FORM w parametrze ACTION należy podać adres dokumentu PHP mającego obsłużyć ten formularz. Parametr METHOD może mieć wartość POST lub GET - obie metody są obsługiwane przez PHP. Jednak należy pamiętać, że formularze wysyłane przez GET mają dość ograniczoną długość. Ich zaletą jest za to, że użytkownik może zrobić sobie zakładkę do wyników formularza, co nie jest możliwe w przypadku formularzy POST. Należy pamiętać o zdefiowaniu nazw wszystkich pól formularza z których skrypt ma skorzystać. Przykład:
<FORM ACTION=skrypt.php3 METHOD=POST>
<INPUT TYPE=TEXT NAME=tekst>
</FORM>

Napisanie skryptu obsługującego formularz jest bardzo proste. Właściwie większość pracy wykonuje za nas PHP - po prostu w skrypcie od razu będą dostępne zmienne o nazwach takich jak nazwy pól formularza, zawierające ich wartości:
echo($tekst); /* ta linia wyświetli zawartość
pola tekst z formularza */

W przypadku pola tekstowego będzie to po prostu wpisany przez użytkownika tekst. Jeżeli pole jest typu CHECKBOX wartością będzie "on" jeżeli pole jest zaznaczone, lub zmienna będzie pusta jeżeli pole nie zostało zaznaczone. Jeżeli w polu typu CHECKBOX podamy parametr VALUE, będzie on użyty zamiast "on". Tak samo wygląda obsługa pola typu RADIO. Wartością pola SELECT będzie wartość parametru VALUE zdefiniowanego w znaczniku OPTION.

Wysyłanie poczty

Ze skryptu PHP można bardzo łatwo wysłać e-maila. Służy do tego funkcja mail. Pobiera ona 4 parametry. Pierwszy z nich to lista adresatów oddzielonych spacjami. Następny to temat wiadomości. Trzeci parametr to treść wiadomości, a czwarty może zawierać dodatkowe pola nagówka wiadomości (jest dopisywany na końcu nagłówka). Przykłąd:
mail("ty@twoj.serwer", "Wiadmość testowa", "Tutaj można wpisać tresć wiadomości.\nNastępna linia.");

Ten przykład wyśle wiadomość na adres ty@twoj.serwer.

Wysyłanie formularza pocztą

Mając powyższe wiadomości wysłanie formularza pocztą nie powinno stanowić problemu. Najpierw trzeba zdefiniować formularz:
<FORM ACTION=skrypt.php3 METHOD=POST>
<INPUT TYPE=TEXT NAME=email><BR>
<TEXTAREA NAME=tresc></TEXTAREA><BR>
<INPUT TYPE=SUBMIT>
</FORM>

Teraz skrypt który wyśle dane pocztą:
mail("ty@twoj.serwer", "Formularz", $tresc, "Reply-To: $email");

Jedna linijka i gotowe.s
Widać tutaj jedno z ważniejszych zastosowań 4 parametru funkcji mail: można podać adres zwrotny listu. Jeżeli teraz użytkownik wpisze do formularza swój e-mail, będzie można odpowiedzieć używając funkcji reply programu pocztowego. Uwaga: nie każdy serwer pozwoli na wysłanie wiadomości z polem Reply-To zawierającej adres na innym serwerze.

(C)opyright 1999-2000 by Grzegorz Plebański
ygreg@and.pl
http://ygreg.and.pl