Są to góry niezwykłe i jedyne w swoim rodzaju, wymagające tkliwego zapatrzenia się i czułego pochylenia nad ich różnorodnością od wszystkiego co na wschodzie i na zachodzie, choć i tu, i tam są góry i wyższe i obszerniejsze. Dlaczego w Bieszczadach nie ma kosodrzewiny, skoro tuż na wschodzie, aż rzeką Sawicą rośnie w Gorganach najwspanialsza kosówka, jaką w życiu widziałem? Czy to nie dlatego, że przez całe pasmo Bieszczadów dmie latem, jesienią i wiosną do węgierskiej puszty po Ukrainę ów słynny suchowiej stepowy, wysuszający ziemię i powodujący, że zimą pokrywa śnieżna nigdy nie jest na połoninach zbyt obfita? A skąd się biorą te niezwykłe jesienne pogody, kiedy niebo jest niebieskie jak w krainach południa, a słońce i połoniny złote i rdzawe?

Mirosław Żóławski Moje Bieszczady

Bieszczady to jeden z ostatnich w Europie rozległych, niezurbanizowanych terenów pośniętych naturalnymi lasami, w których zachowała się bogata fauna.
Wyróżnia się tutaj trzy piętra roślinności: pogórze i krainę dolin, regiel dolny oraz malownicze nie spotykane w innych górach połoniny. Zwraca uwagę brak piętra górnoreglowych świerczyn oraz kosodrzewiny i znaczne obniżenie górnej granicy lasu, którą tworzą karłowate drzewostany bukowe i jaworowe.

W Bieszczadach występują liczne gatunki wschodniokarpackie. Tylko wśród roślin kwiatowych spotykamy 27 gatunków, mających tu jedyne w Polsce stanowiska. Znaleziono też 2 endemity Karpat Wschodnich, a mianowicie: wilczomlecz karpacki i pszeniec biały. W Bieszczadach występują unikatowe biocenozy , jak np. wysokogórskie murawy połonin, zaroślowe lasy jaworowe i endemiczne dla Karpat Wschodnich zarośla olchy kosej. Ciekawym zbiorowiskiem roślin są torfy wysokie.

fot.: Grzegorz Nowak

Rozległe puszczańskie strodrzewia bukowe i jodłowe są ostoją coraz rzadszych w kraju zwierząt drapieżnych. Żyje w Bieszczadach 10 gatunków drapieżnych ssaków, m.in. niedźwiedź brunatny, ryś, żbik, wilk i ok. 30 gatunków ptaków , jak orzeł przedni, orlik krzykliwy oraz nocnych - ginący już puchacz. W dolinach obserwuje się bociana czarnego oraz licznego tutaj jarząbka, niezwykle rzadkiego drozda skalnego.
Na terenie Bieszczad występują wszystkie krajowe gatunki gadów, poza żółwiem błotnym. Dużą osobliwością jest reliktowy wąż Eskulapa. Żyją tutaj także rzadkie motyle - niepylak mnemozyna i paź żeglarz, a z bogatej fauny chrząszczy - biegacz zielonozłoty i nadobnica alpejska.

fot.: Renata i Marek Kosińscy

Tekst powstał w oparciu o książkę Marka Okonia Beskidy część wschodnia
Wydawnictwo PTTK "Kraj".
Fotografię przedstawiającą pazia żeglarza zamieszczono dzięki uprzejmości
Renaty i Marka Kosińskich
autorów strony
GALERIA FOTOGRAFII PRZYRODNICZEJ

DO GÓRY