Cisna.



Cisna powstała przy starym trakcie handlowym wiodącym od Sanoka przez przełęcz nad Roztokami w stronę Humiennego. Był on znany już w czasach rzymskich, co potwierdzają znalezione tu swie monety cesarza Hadriana.

Miejscowość w XVIII i XIX wieku należała do rodziny Fredrów. Aleksander Fredro wspomina w "Trzy po trzy": ...Cisna leży w obszerniejszej nieco kotlinie. Folwark, cerkiew,kościół w Cisnej karczma, dalej młynek i tartak ożywiają tę wioskę więcej niż wiele innych.
Jacek Fredro, ojciec Aleksandra, zbudował tu hutę żelaza pracującą w oparciu o miejscowe rudy, wydobywanej na stokach Hyrlatej nad Majdanem i w Lisznej. Huta działała conajmnej do połowy XIX wieku produkując przedmioty użytkowe: krzyże nagrobne, ogrodzenia nagrobków, piece żelazne, moździerze aptekarskie.

W ostatnich latach XIX w. doprowadzono do Majdanu położonego o 2 km na zachód od centrum wsi kolej wąskotorową z Nowego Łupkowa.

Podczas spisu ludności w 1921 roku w Cisnej stwierdzono 46 domów zamieszkałych przez 416 osób.
Większość obiektów świadczących o kilkusetletniej historii Cisnej nie dotrwała do naszych czasów. Dwór Fredrów uległ zniszczeniu w 1947 r. Drewnianą cerkiew rozebrano w 1956 r. W kilka lat później ten sam los spotkał dzwonnicę.

Najciekawszym zachowanym zabytkiem jest cmentarz przycerkiewny. Na uwagę zasługuje otoczony wieńcem lip najstarszy datowany nagrobek w Bieszczadach. W 1842 roku pochowano tam Antoniego Kwiecińskiego. Obszerny grobowiec znaczy miejsce spoczynku rodziny Meinardich - potomków włoskiego budowniczego kolei. W kaplicy cmentarnej znajduje się wspaniała ikona, przedstawiająca Michała Archanioła, autorstwa Agnieszki Słowik-Kwiatkowskiej i Teresy Goździeckiej. W Cisnej można zobaczyć zbudowany w 1914 roku murowany kościół parafialny p.w. św. Stanisława Biskupa.

Na wzgórzu Kamionka (Betlejemka) wzniesiono pomnik ku czci żołnierzy i milicjantów poległych w walkach z UPA. Jest to także doskonały punkt widokowy.

Tuż obok znajduje się Gminny Ośrodek Kultury i Ekologii, a w nim między innymi punkt Informacji Turystycznej i biblioteka. Aura w Bieszczadach bywa kapryśna. Jeśli więc warunkibiblioteka w Cisnej klimatyczne nie sprzyjają wycieczkom w góry biblioteka posłuży swoim księgozbiorem. Przy wyborze następnej trasy pomogą znajdujące się w zbiorach biblioteki albumy, przewodniki i mapy. Wielbiciele poezji mogą poznać twórczość bieszczadzkich poetów. Biblioteka posiada również naukowe opracowania dotyczące ochrony przyrody i Bieszczadzkiego Parku Narodowego. GOKiE organizuje również wiele imprez kulturalnych.

Przy wjeździe do Cisnej stoi łemkowski świątek przydrożny. Zachowała się także oryginalna łemkowska chyża. Pod słomianym dachem kryła izby mieszkalne, oborę, stajnię, chlew i kurnik. Część tego domu odremontowano.
W pobliskim Majdanie znajduje się stacja kolejki wąskotorowej.
W Cisnej znajdował się także żydowski kirkut. Z cmentarza hitlerowcy wywieźli niemal wszystkie nagrobki i użyli ich do umocnienia serpentyn drogi nad Habkowcami. Kilka macew (płyt nagrobnych) leży przy szosie do dziś. Po wojnie wykopano ostatnie dwie macewy a kirkut zaorano.

Tekst powstał w oparciu o Przewodnik Bieszczady dla prawdziwego turysty.
Pruszków 1999 r.
Oficyna Wydawnicza "Rewasz"

DO GÓRY

(c) Wirtualne Bieszczady 1999 - 2000